Retina Hastalıkları

Retina, gözün arkasında yer alan, ışığı algılayarak görme sinirine ileten sinir tabakasıdır. Kendi içerisinde 9 ayrı tabakası olan retina dokusunda her bir tabakanın görme ile ilgili değişik görevleri vardır. Bazıları gündüz görmeden, bazıları renkli görmeden ve bazılarıda gece karanlıkta görmeden sorumludur. İşte en sık gözlenen retina hastalıkları ve tedavi yöntemleri. 

Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD - AMD) Nedir?

Makula, retinanın merkezi kısmıdır ve keskin, merkezi görmeden sorumludur. Yaşa bağlı makula dejenerasyonu, bu bölgenin yaşla birlikte bozulmasıdır.

Türleri:

Kuru Tip (Atrofik): En yaygın formudur (%85-90). Yavaş ilerler. Makuladaki hücreler zamanla incelir.

Yaş Tip (Neovasküler): Daha az görülür ama daha hızlı ve ciddi görme kaybına yol açar. Anormal damarlar oluşur ve sızma yapar.

Belirtileri:

Merkezi görmede bulanıklık, Düz çizgilerin eğri görünmesi (metamorfopsi) ve Okuma zorluğu

Tedavi: 

Kuru tip: Vitamin takviyeleri (AREDS 2 formülü), düzenli izlem.

Yaş tip: Anti-VEGF enjeksiyonları (Lucentis, Eylea, Avastin vb.). Retina içine yapılan iğne tedavileriyle anormal damar oluşumu baskılanır.

Diyabetik Retinopati Nedir?

Diyabetin uzun süreli etkisiyle retinada hasar oluşmasıdır. Yüksek kan şekeri, retina damarlarında sızıntıya ve yeni, sağlıksız damarların oluşumuna neden olabilir.

Evreleri:

Arka Plan (Non-proliferatif): Hafif kanamalar, mikroanevrizmalar

Proliferatif: Yeni damar oluşumu, ciddi kanamalar, retina dekolmanı riski

Belirtileri:

Görmede dalgalanma, Noktalar ya da lekeler görme (floaters), Ani görme kaybı (ileri evrede)

Tedavi: 

Kan şekeri kontrolü, Lazer fotokoagülasyon: Sızıntı yapan damarların kapatılması, Anti-VEGF tedavisi ( Göz içi iğne)

Vitrektomi: Kanamalar veya retina dekolmanı varsa cerrahi

Retina Dekolmanı Nedir?

Retinanın, altındaki destekleyici dokudan (retinal pigment epitel) ayrılmasıdır. Acil müdahale gerektirir.

Nedenleri:

Yırtık veya delik (traksiyonel nedenler), Travma, Miyopi (özellikle yüksek derecede)

Önceki göz ameliyatları

Belirtileri:

Işık çakmaları (fotopsi), Görme alanında perde hissi, Ani görme kaybı

Tedavi: Acil cerrahi müdahale (vitrektomi veya skleral çökertme,  Yırtığın yeri lazerle ya da kriyoterapiyle kapatılır.

Retinitis Pigmentosa (RP) Nedir?

Genetik geçişli, ilerleyici retina hastalığıdır. Retina hücrelerinde (özellikle rod hücrelerinde) dejenerasyon görülür.

Belirtileri:

Gece körlüğü (erken belirti),Görme alanının daralması (tünel görme), İleri evrede merkezi görme kaybı

Tedavi: 

Net tedavisi yoktur , Vitamin A takviyesi, genetik danışmanlık, yardımcı cihazlar. Günümüzde artık mezenkimal kök hücre ve mikroRNA lar ile yapılan nanobiyoteknolojik tedavilerde olumlu sonuçlar elde edilkmekte olup literatürde bu durumla ilgili yoğun akademik çalışmalar bulunmaktadır.  

Makula Deliği (Maküler Hol) ve Epiretinal Membran (ERM) – Makula Zarı Nedir?

Makula bölgesinde küçük bir yırtık ya da delik oluşması ya da retina yüzeyinde ince, yarı saydam bir zar oluşmasıdır. Zar zamanla büzülerek retinayı çekebilir.

Nedenleri:

Yaşlanma, Vitreusun (göz içi jeli) çekmesi, Travma

Belirtileri:

Merkezi görme kaybı , Düz çizgilerin eğri ya da kırık görünmesi

Tedavisi: 

Maküler Delikler ve epiretinal membranlar ameliyatla tedavi edilir 

Santral Seröz Koryoretinopati (SSK) Nedir?

Retinanın altında sıvı birikmesi sonucu merkezi görme bölgesinde şişlik oluşur. Genellikle genç-orta yaş erkeklerde görülür.

Nedenleri:

Stres, Kortizon kullanımı

Belirtileri:

Görmede dalgalanma, Renklerde solukluk, Merkezi görmede bulanıklık

Tedavi: 

Hastalığın büyük bir kısmı genellikle kendiliğinden düzelir.

Geçmeyen vakalarda Lazer tedavisi, Anti-VEGF veya özel ilaçlar kullanılabilir.

Vitreomaküler Traksiyon (VMT) Nedir?

Göz içindeki vitreus sıvısının, yaşla birlikte retinadan ayrılmaya çalışırken makulayı çekmesiyle oluşan durumdur.

Belirtileri:

Görmede bozulma, Dalgın ya da eğik görüntü, Çoğu zaman makula deliğine ilerleyebilir

Retina Hastalıklarında Tanı Yöntemleri

Fundus Muayenesi (Göz Dibi Muayenesi)

Göz bebeği büyütülerek direkt olarak retina incelenir.

Retina damarları, makula, optik sinir başı ve periferik retina değerlendirilir.

Optik Koherens Tomografi (OCT)

Retina tabakalarının kesitsel görüntüsünü verir.

Makula deliği, yaş/kuru YBMD, epiretinal membran, diyabetik makula ödemi gibi durumlarda altın standarttır.

Flöresein Anjiyografi (FFA)

Damar yolundan boya verilerek retina damarlarının durumu fotoğraflanır.

Sızıntılar, damar tıkanıklıkları, neovaskülarizasyon tespit edilir.

OCT Anjiyografi

Damarsal yapıların boyasız ve 3 boyutlu görüntülenmesi sağlar.

Ultrasonografi (B-Scan)

Retina ayrılması, tümörler veya kanama gibi durumlarda kullanılır.

Özellikle göz içi bulanık olduğunda (katarakt, vitreus hemorajisi) kullanışlıdır.

Retina hastalıklarında ayrıntılı muayene, kişiye özel yaklaşım, güncel tedavi ve teknolojiler başarıyı belirler . Kliniğimizde bu hastalıkların teşhis ve tedavisi, uzman ekip ve son teknoloji cihazlarla titizlikle gerçekleştirilmektedir.

Retina hastalıkları ile ilgili; Doç. Dr. Yasin Özcan olarak Ataşehir’de bulunan özel kliniğimde sizleri bekliyorum.

Doç. Dr. Yasin Özcan – Ataşehir Göz Doktoru